ΔΡΑΚΟΤΡΥΠΑ
Ο Μεγαλομάρτυρας Γεώργιος, ο Τροπαιοφόρος, γεννήθηκε το 275 μ.Χ. στην Καππαδοκία από χριστιανική οικογένεια.
Σε μικρή ηλικία έμεινε ορφανός από πατέρα και τη μόρφωσή του ανέλαβε η μητέρα του, η οποία τον μετέφερε στη Λύδδα για ασφάλεια. Ο Άγιος Γεώργιος διακρίθηκε για την εξυπνάδα του, τη γοητευτική εμφάνιση, τη σωματική ρώμη και τη σπάνια ευγένεια της ψυχής του.
Σε ηλικία δεκαοχτώ χρόνων υποχρεώθηκε να στρατευθεί και κατατάχθηκε στο τάγμα των τριβούνων, όπου διακρίθηκε για τη σύνεση και την ανδρεία του. Πολύ γρήγορα ανέβηκε στους υψηλότερους βαθμούς του στρατεύματος, δέχτηκε πολλές τιμητικές διακρίσεις και τέλος πήρε τον τίτλο του κόμη. Σε ηλικία τριάντα ετών συλλαμβάνεται με την κατηγορία ότι είναι χριστιανός και παρόλες τις κολακείες και τις απειλές αρνήθηκε να αποκηρύξει τον Χριστιανισμό και γι' αυτό υποβλήθηκε σε φοβερά βασανιστήρια και τελικά αποκεφαλίστηκε.
Θαυμαστά γεγονότα που συνέβησαν κατά τη διάρκεια του μαρτυρίου του, προξένησαν μεγάλη εντύπωση και πολλοί έγιναν χριστιανοί, όπως η σύζυγος του αυτοκράτορα Αλεξάνδρα. Στο μέρος του μαρτυρίου του (Λύδδα) χτίστηκε μεγαλοπρεπής ναός στη μνήμη του. Στην υμνογραφία παρουσιάζεται ως ελευθερωτής αιχμαλώτων, υπερασπιστής φτωχών, ιατρός ασθενούντων, υπέρμαχος βασιλέων και κατέχει σημαντική θέση στο λαϊκό εορτολόγιο.
Η μέρα της γιορτής του, 23 Απριλίου, αποτελεί για τον αγροτικό και κυρίως για τον ποιμενικό πληθυσμό το ορόσημο μεταξύ χειμώνα και καλοκαιριού και την αρχή του θέρους, που διαρκεί μέχρι τις 26 Οκτωβρίου. Τη γιορτή του Αγίου Δημητρίου. Στη γιορτή τελούνται από τους κτηνοτρόφους μεγάλες θυσίες ζώων (κουρμπάνια), γιατί θεωρείται ως προστάτης άγιος της στάνης σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Στα συναξάρια της εκκλησίας μας παρουσιάζεται ως δρακοκτόνος. Συνήθως αναφέρεται πως ένας δράκος φώλιαζε στην πηγή, από όπου υδρευόταν μια πολιτεία, ένα χωριό και απαιτούσε περιοδικά να τρώει ανθρώπους, για να αφήνει ελεύθερο το νερό. Οι κάτοικοι όριζαν το θύμα με κλήρο, ο οποίος κάποτε έλαχε στη μοναχοκόρη του βασιλιά. Όταν όμως, παρά τις παρακλήσεις του πατέρα της , οδήγησαν τη βασιλοπούλα στην πηγή και αυτή περίμενε εκεί τον τραγικό της θάνατο. Παρουσιάζεται έφιππος ο Άγιος Γεώργιος, σκοτώνει το δράκο κι ελευθερώνει τη βασιλοπούλα.
Η παράδοση αυτή της δρακοκτονίας παρουσιάζει μεγάλη ομοιότητα με τον αρχαίο ελληνικό μύθο της απελευθέρωσης της Ανδρομέδας από τον Περσέα.
Το τραγούδι της δρακοκτονίας τραγουδιέται αλλού ως επιτραπέζιο (Δολιανά Κυνουρίας), ως χορευτικό την ημέρα της γιορτής του στο Άργος, ως γαμήλιο, κατά το ντύσιμο του γαμπρού, στον Πόντο, αναπαράσταση του θαύματος την ημέρα του πανηγυριού στο Σούλι των Σερρών και αφετηρία για καθιέρωση πολλών αγωνισμάτων. Από τον ηρωικό χαρακτήρα του ξεκινάνε επικλήσεις με μαγικά κείμενα, που αποβλέπουν στην αποτροπή ή θεραπεία του κακού.
Τέλος, στο λαϊκό εορτολόγιο η 3η Νοεμβρίου είναι γνωστή ως του Αγίου Γεωργίου του Σποριάρη ή του Μεθυστή, επειδή σε πολλές περιοχές γίνεται έναρξη της σποράς της γης ή το άνοιγμα και η δοκιμή των κρασιών της νέας σοδειάς. Σχεδόν σε όλες τις πόλεις και τα χωριά της χώρας μας υπάρχουν μικροί ή μεγαλόπρεποι ναοί αφιερωμένοι στον Άγιο Γεώργιο και λαμβάνουν χώρα εντυπωσιακές εκδηλώσεις προς τιμήν του Αγίου, ενώ σε αρκετές οικογένειες κάποιο μέλος φέρει το όνομα Γεώργιος η Γεωργία.
Η εξόντωση του δράκου
Ο μύθος
Οι ευφάνταστοι κάτοικοι της περιοχής, που έζησαν σ' ένα τέτοιο παραδεισένιο τοπίο, το επένδυσαν μ' ένα ταιριαστό και δυνατό μύθο, που έχει ως εξής:
«Στα παλιά χρόνια τα νερά των πηγών ξεπηδούσαν από μια σκοτεινή και υγρή σπηλιά, η οποία βρισκόταν στο μέρος που σήμερα είναι κτισμένος ο ναός του Αγίου Γεωργίου κι έχει σκεπαστεί με τσιμέντο εδώ και αρκετά χρόνια. Στη σπηλιά αυτή είχε τη φωλιά του ένας ανθρωποφάγος δράκος, που εξουσίαζε τα νερά των πηγών και για να τους επιτρέπει να τρέχουν ελεύθερα και να πίνουν οι άνθρωποι, τα ζώα και να ποτίζονται τα χωράφια, έπρεπε, κάθε χρόνο στο πανηγύρι του χωριού, στην εορτή του Αγίου Γεωργίου, να αρπάζει ως αντάλλαγμα την ομορφότερη νέα. Την ώρα που έμπαιναν στο χορό οι νέες της περιοχής, έβγαινε από την φωλιά του, μεταμορφωνόταν σε ευπαρουσίαστο νέο, παρακολουθούσε τις χορεύτριες, εντόπιζε την πιο αστραφτερή, πλησίαζε στο χορό, πιανόταν από το χέρι της λαμπερής νέας και κάποια στιγμή την άρπαζε στην αγκαλιά του και με τη βία την πήγαινε μέσα στη φωλιά του (τη δρακότρυπα) και την καταβρόχθιζε.
Ο χορός σταματούσε ξαφνικά, ξεφωνητά, κλάματα και κατάρες ακολουθούσαν. Πόνος και τρομάρα καταλάμβανε τους κατοίκους και το πανηγύρι χαλούσε και σταματούσε ο χορός. Το ίδιο αποτρόπαιο έργο συνεχιζόταν από το δυνάστη δράκο, ώσπου οι κάτοικοι σταμάτησαν το πανηγύρι από το φόβο τους και δεν ξαναγιόρτασαν.
Κάποια χρονιά αρκετοί κάτοικοι του χωριού είδαν στον ύπνο τους τον Άγιο Γεώργιο να τους ενθαρρύνει και να τους προτρέπει να γιορτάσουν κανονικά και να μη φοβηθούν το δράκο.
Όταν έφτασε η γιορτή του Πάσχα, που τη Δευτέρα γιόρταζαν τον Άγιο Γεώργιο, ετοιμάστηκαν να πανηγυρίσουν. Μετά τη θεία λειτουργία άρχισαν τα όργανα να παίζουν χορευτικά τραγούδια και οι νέες μπήκαν στο χορό. Ξαφνικά από τη δρακότρυπα βγήκε ο δράκος και οι πανηγυριώτες πάγωσαν, φοβισμένοι και τρομαγμένοι παρακολουθούσαν τις κινήσεις του.
Τον είδαν να παρατηρεί με μεγάλη προσοχή και σιγά – σιγά να πλησιάζει στον κύκλο των κοριτσιών και να πιάνεται από το χέρι της λυγερόκορμης νέας. Οι κάτοικοι παρέλυσαν, έτοιμοι να λιποθυμήσουν, όταν ξαφνικά ακούστηκε ένα απότομος θόρυβος και μια λάμψη θάμπωσε τα μάτια τους. Ο Άγιος Γεώργιος έφιππος άρχισε να κυνηγάει με το κοντάρι του το δράκο, που μεταμορφώθηκε αμέσως σε πελώριο φίδι με μεγάλα φτερά και πέταξε αμέσως στον αέρα, για να ξεφύγει και να διασωθεί. Το πεταγμά του ήταν τόσο δυνατό και θορυβώδες που τρύπησε το αριστερό μέρος του λόφου και κατευθύνθηκε προς τους Παπαδάτες. Οι πληγές του από τα κτυπήματα του κονταριού και των λιθαριών του λόφου ήταν τόσο μεγάλες που υπέκυψε σε λίγο.
Οι κάτοικοι μάλιστα λένε πως το κομμάτι του λόφου, που δημιούργησε την τρύπα, πετάχτηκε με τέτοια δύναμη, ώστε έφτασε μέχρι το χωριό των Παπαδατών της Πρέβεζας.
Οι ντόπιοι κάτοικοι του χωριού των Παπαδατών δείχνουν σήμερα έναν πελώριο βράχο στην περιοχή τους, που έχει το σχήμα της τρύπας του λόφου.
Οι κάτοικοι της περιοχής των πηγών από ευγνωμοσύνη προς τον Άγιο Γεώργιο, που τους απάλλαξε από τον ανθρωποφάγο δράκο, έκτισαν στο μέρος της δρακότρυπας ναό στο όνομα του Αγίου Γεωργίου και μετονόμασαν το χωριό τους Άγιο Γεώργιο.»
Κάθε χρόνο στη γιορτή του γίνεται μεγάλο πανηγύρι στην πλατεία, που είναι δίπλα από το ναό του.
Ο παραπάνω μύθος έχει όλα τα στοιχεία της δρακολογίας και καταδεικνύει το πολιτιστικό επίπεδο του λαού μας, να επενδύει με ταιριαστούς μύθους ανάλογους χώρους, να αποδέχεται τις δεισιδαιμονίες και να ασπάζεται τις παραδόσεις.
(πηγή: erevnanews.gr Του Αριστείδη Σχισμένου (συγγραφέα-εκπαιδευτικού))
Σε μικρή ηλικία έμεινε ορφανός από πατέρα και τη μόρφωσή του ανέλαβε η μητέρα του, η οποία τον μετέφερε στη Λύδδα για ασφάλεια. Ο Άγιος Γεώργιος διακρίθηκε για την εξυπνάδα του, τη γοητευτική εμφάνιση, τη σωματική ρώμη και τη σπάνια ευγένεια της ψυχής του.
Σε ηλικία δεκαοχτώ χρόνων υποχρεώθηκε να στρατευθεί και κατατάχθηκε στο τάγμα των τριβούνων, όπου διακρίθηκε για τη σύνεση και την ανδρεία του. Πολύ γρήγορα ανέβηκε στους υψηλότερους βαθμούς του στρατεύματος, δέχτηκε πολλές τιμητικές διακρίσεις και τέλος πήρε τον τίτλο του κόμη. Σε ηλικία τριάντα ετών συλλαμβάνεται με την κατηγορία ότι είναι χριστιανός και παρόλες τις κολακείες και τις απειλές αρνήθηκε να αποκηρύξει τον Χριστιανισμό και γι' αυτό υποβλήθηκε σε φοβερά βασανιστήρια και τελικά αποκεφαλίστηκε.
Θαυμαστά γεγονότα που συνέβησαν κατά τη διάρκεια του μαρτυρίου του, προξένησαν μεγάλη εντύπωση και πολλοί έγιναν χριστιανοί, όπως η σύζυγος του αυτοκράτορα Αλεξάνδρα. Στο μέρος του μαρτυρίου του (Λύδδα) χτίστηκε μεγαλοπρεπής ναός στη μνήμη του. Στην υμνογραφία παρουσιάζεται ως ελευθερωτής αιχμαλώτων, υπερασπιστής φτωχών, ιατρός ασθενούντων, υπέρμαχος βασιλέων και κατέχει σημαντική θέση στο λαϊκό εορτολόγιο.
Η μέρα της γιορτής του, 23 Απριλίου, αποτελεί για τον αγροτικό και κυρίως για τον ποιμενικό πληθυσμό το ορόσημο μεταξύ χειμώνα και καλοκαιριού και την αρχή του θέρους, που διαρκεί μέχρι τις 26 Οκτωβρίου. Τη γιορτή του Αγίου Δημητρίου. Στη γιορτή τελούνται από τους κτηνοτρόφους μεγάλες θυσίες ζώων (κουρμπάνια), γιατί θεωρείται ως προστάτης άγιος της στάνης σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Στα συναξάρια της εκκλησίας μας παρουσιάζεται ως δρακοκτόνος. Συνήθως αναφέρεται πως ένας δράκος φώλιαζε στην πηγή, από όπου υδρευόταν μια πολιτεία, ένα χωριό και απαιτούσε περιοδικά να τρώει ανθρώπους, για να αφήνει ελεύθερο το νερό. Οι κάτοικοι όριζαν το θύμα με κλήρο, ο οποίος κάποτε έλαχε στη μοναχοκόρη του βασιλιά. Όταν όμως, παρά τις παρακλήσεις του πατέρα της , οδήγησαν τη βασιλοπούλα στην πηγή και αυτή περίμενε εκεί τον τραγικό της θάνατο. Παρουσιάζεται έφιππος ο Άγιος Γεώργιος, σκοτώνει το δράκο κι ελευθερώνει τη βασιλοπούλα.
Η παράδοση αυτή της δρακοκτονίας παρουσιάζει μεγάλη ομοιότητα με τον αρχαίο ελληνικό μύθο της απελευθέρωσης της Ανδρομέδας από τον Περσέα.
Το τραγούδι της δρακοκτονίας τραγουδιέται αλλού ως επιτραπέζιο (Δολιανά Κυνουρίας), ως χορευτικό την ημέρα της γιορτής του στο Άργος, ως γαμήλιο, κατά το ντύσιμο του γαμπρού, στον Πόντο, αναπαράσταση του θαύματος την ημέρα του πανηγυριού στο Σούλι των Σερρών και αφετηρία για καθιέρωση πολλών αγωνισμάτων. Από τον ηρωικό χαρακτήρα του ξεκινάνε επικλήσεις με μαγικά κείμενα, που αποβλέπουν στην αποτροπή ή θεραπεία του κακού.
Τέλος, στο λαϊκό εορτολόγιο η 3η Νοεμβρίου είναι γνωστή ως του Αγίου Γεωργίου του Σποριάρη ή του Μεθυστή, επειδή σε πολλές περιοχές γίνεται έναρξη της σποράς της γης ή το άνοιγμα και η δοκιμή των κρασιών της νέας σοδειάς. Σχεδόν σε όλες τις πόλεις και τα χωριά της χώρας μας υπάρχουν μικροί ή μεγαλόπρεποι ναοί αφιερωμένοι στον Άγιο Γεώργιο και λαμβάνουν χώρα εντυπωσιακές εκδηλώσεις προς τιμήν του Αγίου, ενώ σε αρκετές οικογένειες κάποιο μέλος φέρει το όνομα Γεώργιος η Γεωργία.
Η εξόντωση του δράκου
Ο μύθος
Οι ευφάνταστοι κάτοικοι της περιοχής, που έζησαν σ' ένα τέτοιο παραδεισένιο τοπίο, το επένδυσαν μ' ένα ταιριαστό και δυνατό μύθο, που έχει ως εξής:
«Στα παλιά χρόνια τα νερά των πηγών ξεπηδούσαν από μια σκοτεινή και υγρή σπηλιά, η οποία βρισκόταν στο μέρος που σήμερα είναι κτισμένος ο ναός του Αγίου Γεωργίου κι έχει σκεπαστεί με τσιμέντο εδώ και αρκετά χρόνια. Στη σπηλιά αυτή είχε τη φωλιά του ένας ανθρωποφάγος δράκος, που εξουσίαζε τα νερά των πηγών και για να τους επιτρέπει να τρέχουν ελεύθερα και να πίνουν οι άνθρωποι, τα ζώα και να ποτίζονται τα χωράφια, έπρεπε, κάθε χρόνο στο πανηγύρι του χωριού, στην εορτή του Αγίου Γεωργίου, να αρπάζει ως αντάλλαγμα την ομορφότερη νέα. Την ώρα που έμπαιναν στο χορό οι νέες της περιοχής, έβγαινε από την φωλιά του, μεταμορφωνόταν σε ευπαρουσίαστο νέο, παρακολουθούσε τις χορεύτριες, εντόπιζε την πιο αστραφτερή, πλησίαζε στο χορό, πιανόταν από το χέρι της λαμπερής νέας και κάποια στιγμή την άρπαζε στην αγκαλιά του και με τη βία την πήγαινε μέσα στη φωλιά του (τη δρακότρυπα) και την καταβρόχθιζε.
Ο χορός σταματούσε ξαφνικά, ξεφωνητά, κλάματα και κατάρες ακολουθούσαν. Πόνος και τρομάρα καταλάμβανε τους κατοίκους και το πανηγύρι χαλούσε και σταματούσε ο χορός. Το ίδιο αποτρόπαιο έργο συνεχιζόταν από το δυνάστη δράκο, ώσπου οι κάτοικοι σταμάτησαν το πανηγύρι από το φόβο τους και δεν ξαναγιόρτασαν.
Κάποια χρονιά αρκετοί κάτοικοι του χωριού είδαν στον ύπνο τους τον Άγιο Γεώργιο να τους ενθαρρύνει και να τους προτρέπει να γιορτάσουν κανονικά και να μη φοβηθούν το δράκο.
Όταν έφτασε η γιορτή του Πάσχα, που τη Δευτέρα γιόρταζαν τον Άγιο Γεώργιο, ετοιμάστηκαν να πανηγυρίσουν. Μετά τη θεία λειτουργία άρχισαν τα όργανα να παίζουν χορευτικά τραγούδια και οι νέες μπήκαν στο χορό. Ξαφνικά από τη δρακότρυπα βγήκε ο δράκος και οι πανηγυριώτες πάγωσαν, φοβισμένοι και τρομαγμένοι παρακολουθούσαν τις κινήσεις του.
Τον είδαν να παρατηρεί με μεγάλη προσοχή και σιγά – σιγά να πλησιάζει στον κύκλο των κοριτσιών και να πιάνεται από το χέρι της λυγερόκορμης νέας. Οι κάτοικοι παρέλυσαν, έτοιμοι να λιποθυμήσουν, όταν ξαφνικά ακούστηκε ένα απότομος θόρυβος και μια λάμψη θάμπωσε τα μάτια τους. Ο Άγιος Γεώργιος έφιππος άρχισε να κυνηγάει με το κοντάρι του το δράκο, που μεταμορφώθηκε αμέσως σε πελώριο φίδι με μεγάλα φτερά και πέταξε αμέσως στον αέρα, για να ξεφύγει και να διασωθεί. Το πεταγμά του ήταν τόσο δυνατό και θορυβώδες που τρύπησε το αριστερό μέρος του λόφου και κατευθύνθηκε προς τους Παπαδάτες. Οι πληγές του από τα κτυπήματα του κονταριού και των λιθαριών του λόφου ήταν τόσο μεγάλες που υπέκυψε σε λίγο.
Οι κάτοικοι μάλιστα λένε πως το κομμάτι του λόφου, που δημιούργησε την τρύπα, πετάχτηκε με τέτοια δύναμη, ώστε έφτασε μέχρι το χωριό των Παπαδατών της Πρέβεζας.
Οι ντόπιοι κάτοικοι του χωριού των Παπαδατών δείχνουν σήμερα έναν πελώριο βράχο στην περιοχή τους, που έχει το σχήμα της τρύπας του λόφου.
Οι κάτοικοι της περιοχής των πηγών από ευγνωμοσύνη προς τον Άγιο Γεώργιο, που τους απάλλαξε από τον ανθρωποφάγο δράκο, έκτισαν στο μέρος της δρακότρυπας ναό στο όνομα του Αγίου Γεωργίου και μετονόμασαν το χωριό τους Άγιο Γεώργιο.»
Κάθε χρόνο στη γιορτή του γίνεται μεγάλο πανηγύρι στην πλατεία, που είναι δίπλα από το ναό του.
Ο παραπάνω μύθος έχει όλα τα στοιχεία της δρακολογίας και καταδεικνύει το πολιτιστικό επίπεδο του λαού μας, να επενδύει με ταιριαστούς μύθους ανάλογους χώρους, να αποδέχεται τις δεισιδαιμονίες και να ασπάζεται τις παραδόσεις.
(πηγή: erevnanews.gr Του Αριστείδη Σχισμένου (συγγραφέα-εκπαιδευτικού))
Επισκεφτείτε μας και στην
σελίδα μας στο:
 |
|
