Έθιμο απόλυτα συνδεδεμένο με την γιορτή της Πρωτοχρονιάς, η Βασιλόπιτα, συγκεντρώνει γύρω της, οικογένειες, παρέες, συνάδελφους ακόμη και αγνώστους που ανταλλάσουν ευχές και… «κυνηγάνε» την τύχη του φλουριού


Έθιμο απόλυτα συνδεδεμένο με την γιορτή της Πρωτοχρονιάς, η Βασιλόπιτα, συγκεντρώνει γύρω της, οικογένειες, παρέες, συνάδελφους ακόμη και αγνώστους που ανταλλάσουν ευχές και… «κυνηγάνε» την τύχη του φλουριού.

Αμέτρητες οι συνταγές, πολλές οι παραλλαγές και άλλες τόσες οι ευχές που κάνει ο καθένας από εμάς την στιγμή που ο νοικοκύρης του σπιτιού την κόβει.

Πως όμως ξεκίνησε αυτό το έθιμο;

Σύμφωνα με την παράδοση, όταν ο Μέγας Βασίλειος ήταν επίσκοπος στη Καισαρεία της Μικράς Ασίας, ο έπαρχος της περιοχής θέλησε να μπει στην πόλη και να την λεηλατήσει.

Παρά τις διαβεβαιώσεις του αγίου ότι οι κάτοικοι ήσαν φτωχοί και μαστίζονταν από πείνα, ο Έπαρχος επέμεινε, με αποτέλεσμα ο άγιος Βασίλειος να μαζέψει όλα τα τιμαλφή και τα χρυσά των λίγων πλουσίων της πόλεως, προκειμένου να αποφευχθεί η γενική λεηλασία.

Όταν ο Έπαρχος άλλαξε γνώμη, κατ΄ άλλους αυτό έγινε ύστερα από θαυματουργική παρέμβαση του αγίου Μερκουρίου και στρατιάς αγγέλων, ο άγιος διέταξε να φτιαχτούν ζύμες και μέσα τους να μπουν τα τιμαλφή και τα χρυσά και να μοιραστούν στους φτωχούς της πόλεως.

Κατά μια άλλη εκδοχή ο Άγιος Βασίλειος, μη γνωρίζοντας σε ποιον ανήκει το κάθε κόσμημα, προκειμένου να μην αδικήσει κάποιον, χρησιμοποίησε τις ζύμες ώστε να μοιραστούν τα τιμαλφή στην τύχη.

Οι δυνατοί συμβολισμοί πίσω από την κίνηση αυτή του Μεγάλου Βασιλείου, μετέτρεψαν την ιδέα σε έθιμο που επαναλαμβάνουμε κάθε χρόνο την ημέρα της γιορτής του την 1η Ιανουαρίου.

Αν και η πιο διαδεδομένη άποψη θεωρεί πως η τοποθέτηση του νομίσματος στην Αγιοβασιλόπιτα μιμείται τα χρυσαφικά που είχε τοποθετήσει ο Άγιος στα ψωμιά υπάρχει και μια ακόμη εξήγηση.

Η τοποθέτηση νομίσματος μέσα σε πίτα είναι αρχαιότατο έθιμο και αναφέρεται ως έθιμο κατά την ρωμαϊκή εορτή των Σατουρναλίων (Κρόνια).

Λέγεται ότι από τους Ρωμαίους υιοθετήθηκε στη δυτική και κεντρική Ευρώπη, και υπάρχει ως σήμερα, αλλά γίνεται κατά την εορτή των Θεοφανείων.

Αυτός ο οποίος το κερδίζει, ακόμη και στις μέρες μας φορά ως έπαθλο χάρτινο επίχρυσο στεφάνι.

Πηγή: dogma.gr

Τα Χριστούγεννα αποτελούν την πλέον γιορτινή και λαμπερή εποχή του χρόνου, όπου εκατομμύρια Χριστιανοί στολίζουν το Χριστουγεννιάτικο δέντρο και περιμένουν να γιορτάσουν τη γέννηση του Ιησού. Πως όμως καθιερώθηκε ο στολισμός του δέντρου, τι σχέση έχει με τον Χριστό, ή την Ελλάδα και ποιά είναι η άποψη τη Ορθόδοξης Εκκλησίας;

Πηγές αναφέρουν ότι τον 8ο μΧ αιώνα, ο Άγιος Βονιφάτιος θέλησε να εξαλείψει την μέχρι τότε αποδιδόμενη ιερότητα των «ειδωλολατρών» στην βελανιδιά, αντικαθιστώντας την με το έλατο το «δέντρο των Χριστουγέννων».

Μία άποψη είναι πως το πρώτο στολισμένο δέντρο εμφανίστηκε στη Γερμανία το 1539, κάτι που έχει επικρατήσει μέχρι και σήμερα.

Ωστόσο υπάρχει και μια άλλη εκδοχή που υποστηρίζει ότι προάγγελοι του σημερινού δέντρου θεωρούνται οι στολισμοί δέντρων και κλαδιών κατά την εποχή του Βυζαντίου.

Λέγεται, σύμφωνα με το dogma, ότι στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, και ιδιαίτερα την περίοδο των γιορτών στόλιζαν στύλους με δενδρολίβανα, μύρτα και άλλα άνθη : «...κατά διαταγήν του επάρχου της (κάθε) πόλεως, ου μόνον καθαρισμός των οδών εγένετο, αλλά και στολισμός διαφόρων κατά διαστήματα στηνομένων στύλων με δενδρολίβανα, κλάδους μύρτου και άνθη εποχής».

Η ανάμνηση του στολισμού της εποχής εκείνης επιβίωσε στα Πρωτοχρονιάτικα κάλαντα: «Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά ψηλή μου δενδρολιβανιά...».


 
iefimerida.gr

Είναι μικρό γραφικό ξωκλήσι στην περιοχή που παλιά λεγόταν Τοπ Αλτί, ένα χιλιόμετρο Β.Δ. της γέφυρας και αριστερά της εθνικής οδού Άρτας Ιωαννίνων, σχεδόν αθέατο ανάμεσα στους μπαξέδες.

Ονομάστηκε έτσι σε αντιδιαστολή προς τον άλλο Άγιο Βασίλειο της πόλης, τον Άγιο Βασίλειο της Αγοράς, όπως λέγεται.

Ο ναός για πολλούς αιώνες ήταν ως τη μέση χωμένος στο έδαφος από τις προσχώσεις που προκάλεσαν οι πλημμύρες του Αράχθου, με οδυνηρές συνέπειες κυρίως για το γραπτό του διάκοσμο.

Το 1969 η αρχαιολογική υπηρεσία - με την καθοδήγηση και επίβλεψη του καθηγητή του Πανεπιστημίου Παναγιώτη Βοκοτόπουλου - άρχισε τις εργασίες απομάκρυνσης της επίχωσης και ως το 1972 αποκατέστησε το μνημείο στη σημερινή του μορφή.

Η επίχωση είχε γίνει σε τρία στάδια, όπως αποδεικνύεται απ' το γεγονός ότι βρέθηκαν κατά τις ανασκαφές τρία επάλληλα πλακόστρωτα δάπεδα και δύο διαδοχικές Άγιες Τράπεζες. Με βάση τα ευρήματα αλλά και τα στοιχεία κατασκευής του μνημείου, ο Παν. Βοκοτόπουλος τοποθετεί την ίδρυσή του στο δεύτερο μισό του 9ου αιώνα.

Επομένως πρόκειται για ένα απ' τα αρχαιότερα σωσμένα κτίσματα της Βυζαντινής Άρτας πολύ πριν από την ίδρυση του Δεσποτάτου.
EpirusPost.gr